อาการแพนิค (panic attack) เป็นกลุ่มอาการทางกายที่เกิดจากระบบประสาทอัตโนมัติทำงานมากเกินไปอย่างฉับพลัน โดยผู้ที่มีอาการแพนิค มักจะรู้สึกใจสั่น ใจเต้นแรง หายใจไม่อิ่ม คลื่นไส้ มือชาเท้าชา เจ็บหน้าอก ไปจนถึงหน้ามือวิงเวียน กลัวจะควบคุมตัวเองไม่ได้หรือกลัวตัวเองจะเป็นอะไรไป ซึ่งอาการมักจะเป็นราว ๆ 10-30 นาที โดยสามารถถูกกระตุ้นจากอะไรก็ได้ ไม่ว่าจะเป็นเหตุการณ์ที่ทำให้กลัวอย่างมาก ความเครียดเรื้อรังหรือรุนแรง การอดนอนต่อเนื่อง หรือการได้รับสารกระตุ้นประสาทเกินขนาด ซึ่งหนึ่งในนั้นคือ คาเฟอีน (caffeine) โดยเป็นสารที่มักพบในกาแฟ

หากเป็นโรคแพนิค (panic disorder) อาการแพนิคมักจะเกิดขึ้นเองอย่างไม่มีปี่ไม่มีขลุ่ย เกิดได้ทุกขณะ จนทำให้ผู้ป่วยเกิดความกังวลว่าจะเกิดขึ้นอีกเมื่อไหร่ จะเป็นโรคร้ายแรงอะไรไหม ซึ่งความกังวลนี้จะส่งผลกระทบต่อการใช้ชีวิตของผู้ป่วยได้หลายทาง เช่น ทำให้ไม่กล้าขับรถ ไม่กล้าไปไหนมาไหนคนเดียว เนื่องจากกลัวจะไม่มีคนช่วยถ้าเกิดอาการ หรือไม่กล้าออกจากบ้าน เพราะกลัวจะเกิดอาการขณะอยู่ข้างนอก

การรักษาโรคแพนิค นอกจากจำเป็นจะต้องใช้ยาช่วยปรับระบบประสาทอัตโนมัติผ่านทางการปรับสารสื่อประสาทแล้ว ยังจำเป็นต้องลดปัจจัยกระตุ้น เช่น งดการทานสารกระตุ้นประสาทอย่างคาเฟอีน บริหารจัดการอารมณ์เพื่อลดความเครียด และฝึกหายใจเพื่อผ่อนคลายระบบประสาทควบคู่ไปด้วย ซึ่งจะสามารถทำให้อาการแพนิคหายไปและสามารถกลับไปใช้ชีวิตได้อย่างปกติสุขในที่สุด

ผศ.นพ.ธีรยุทธ รุ่งนิรันดร