บ่อยครั้งที่ผู้ป่วยที่มีอาการนอนไม่หลับมักมีกลุ่มโรควิตกกังวล (anxiety disorders) ซ่อนอยู่โดยโรควิตกกังวลที่มักพบบ่อยคือ โรควิตกกังวลไปทั่ว (GAD: Generalised Anxiety Disorder) โดยผู้ป่วยกลุ่มโรควิตกกังวลนี้มักมีลักษณะขี้กังวลอยู่เดิม และมีเหตุการณ์กระตุ้นในช่วงแรกให้คิดกังวลจนนอนไม่หลับ โดยเมื่อเหตุการณ์กระตุ้นให้คิดกังวลหายไป ผู้ป่วยจะหันมาคิดกังวลกับเรื่องการนอนของตัวเองแทนตัวอย่าง เช่นนาย A กังวลเรื่องการสอบจนนอนไม่หลับมา 1 สัปดาห์ เมื่อทนสอบจนเสร็จ นาย A เริ่มมาคิดกังวลว่าคืนนี้จะหลับไหม เพราะไม่หลับมาอาทิตย์นึง และความกังวลส่วนนี้จะทำให้นาย A ยังคงกังวลส่วนนี้จะทำให้นาย A ยังคงนอนไม่หลับเรื่อยๆ จนอาจมีอาการ “กลัวกลางคืน” (คืนนี้จะนอนหลับไหม ถ้าไม่หลับจะเป็นอย่างไร ถ้าคืนนี้ไม่หลับแต่ไปหลับช่วงเช้าแทน แล้วถ้าพรุ่งนี้ตื่นไม่ไหวจะเป็นอย่างไร) บางคนอาจไม่ได้กังวลเกี่ยวกับการนอนแต่ก่อนนอนในหัวมักคิดฟุ้งซ่านไปเรื่อยๆถึงเรื่องที่ผ่านมาแล้ว เรื่องที่จะเกิด เรื่องที่ยังไม่เกิด จนรำคาญความคิดตนเอง อยากจะหยุดคิดแต่หยุดไม่ได้ จนนอนไม่หลับเรื้อรังในที่สุด

ซึ่งกลุ่มอาการวิตกกังวลประเภทนี้ไม่สามารถรักษาให้หายขาดได้โดยทานยานอนหลับอย่างเดียว แต่จำเป็นต้องใช้ยาปรับสารสื่อประสาทที่ลดความวิตกกังวลร่วมกับปรับพฤติกรรมและความคิดที่ทำให้ยังกังวลอยู่ตลอด จนกระทั่งความกังวลลดหายไป แล้วจึงค่อยๆ ถอยขนาดยาลงจนผู้ป่วยหยุดยาได้และสามารถนอนหลับได้เองในที่สุด

ผศ.นพ.ธีรยุทธ รุ่งนิรันดร